6102 sayılı Yeni TTK yaklaşık 10 yıllık bir çalışmanın sonucunda 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe girdi. Yapılan düzenlemeler içerisinde en radikal olanı şirketlerin bağımsız dış denetime tabi tutulmasıydı. TTK’nın 397. maddesinde anonim şirketlerde denetime ilişkin açıklamalara yer verilmiştir. TTK’nın 635. maddesinde ise “Anonim şirketin denetçiye, denetime veözel denetime ilişkin hükümleri limited şirkete de uygulanır.” ibaresi yer almaktadır. Böylece limited şirketler ve anonim şirketlerde bağımsız denetim uygulaması zorun hale gelmişti.
Ancak 397. maddede 26.06.2012 tarihli ve 6335 sayılı kanunla yapılan değişiklik sonrası eklenen 4. fıkra ile bağımsız denetime tabi olacak şirketleri belirleme yetkisi Bakanlar Kurulu’na verildi. Böylece meslek camiası ve şirketyetkilileri bağımsız denetime tabi olacak şirketlere ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı’nı sabırsızlıkla beklemeye başladı. Önce KOBİ tanımına bakıp sonra ilgili BKK taslağını inceleyelim;
KOBİ Tanımı:
18.11.2006 tarih ve 997 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik” ile KOBİ tanımı revize edilmiş ve KOBİ’ler aşağıdaki gibi sınıflandırılmaktadır:
Kriter |
Mikro Ölçekli KOBİ |
Küçük Ölçekli KOBİ |
Orta Ölçekli KOBİ |
Çalışan Personel Sayısı |
‹ 10 |
‹ 50 |
‹ 250 |
Yıllık Net Satış Hâsılatı |
≤ 1 Milyon TL |
≤ 5 Milyon TL |
≤ 25 Milyon TL |
Yıllık Mali Bilanço Toplamı |
≤ 1 Milyon TL |
≤ 5 Milyon TL |
≤ 25 Milyon TL |
Kaynak: http://www.tobb.org.tr
Tablodan da anlaşılacağı üzere KOBİ; 250 Kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 25.000.000-TL’yi (Yirmibeş Milyon Türk Lirası’nı) aşmayan ve KOBİ Tanımı Yönetmeliğinde mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimdir.
Bakanlar Kurulu Kararı Taslağına Göre Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketler:
Bakanlar Kurulu bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin belirlenmesine ilişkin karar taslağı yayınladı. Taslakta yer alan 2 liste mevcut. I sayılı listeye tabi olan şirketler için 1.1.2013 tarihi itibariyle, II sayılı listeye tabi olan şirketler için karar 1.1.2014tarihi itibariyle yürürlüğe girecek.
I Sayılı Liste:
I sayılı listede özetleyecek olursak, SPK mevzuatına tabi olan, İMKB’de işlem gören şirketler ile bankalar ve finansal şirketleri kapsamaktadır, liste aşağıdaki gibidir;
–Sermaye Piyasası Kurulu düzenleme ve denetimine tabi şirketler,
-Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tabi şirketler,
–Bireysel EmeklilikTasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında faaliyet göstermekte olan sigorta, reasürans ile emeklilik şirketleri.
– Yetkili müesseseler (döviz büroları) (bu Karara ekli (II) sayılı listede belirtilen ölçütlerin yarısı dikkate alınarak bunların en az ikisini karşılayanlar) ile kıymetli madenler aracı kurumları, kıymetli maden üretimi veyaticaretiile iştigal eden anonim şirketler.
–Aşağıda sayılanlar hariç olmak üzere, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu düzenlemelerine ve denetimine tabi olarak enerji piyasasında faaliyet gösteren lisans sahibi tüzel kişiler, sertifika sahibi tüzel kişiler ile yetki belgesi sahibi şirketler:
* Elektrik piyasasında faaliyet gösteren Otoprodüktör lisansı sahibi tüzel kişiler.
* Aynı tüzel kişilik bünyesinde bir veya birden fazla tesiste elektrik enerjisi üreten ve toplam kurulu gücü 100 megavat (mekanik) ve altında olan Üretim veya Otoprodüktör Grubu lisansı sahibi tüzel kişiler.
* Elektrik piyasasında faaliyet gösteren Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Üretim ve OSB Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler.
–Ulusal Karasal Radyo ve Televizyon, Uydu ve Kablolu Televizyon ile Bölgesel Karasal Radyo ve Televizyon sahibi medyahizmet sağlayıcı sermaye şirketleri (bu Karara ekli (II) sayılı listede belirtilen ölçütlerin üçte biri dikkate alınarak bunların en az ikisini karşılayanlar).
–Telgraf ve Telefon Kanunu, Telsiz Kanunu, Elektronik İmza Kanunu, Evrensel Hizmet Kanunu, Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu denetimine tabi olan anonim şirketler (bu Karara ekli (II) sayılı listede belirtilen ölçütlerin yarısı dikkate alınarak bunların en az ikisini karşılayanlar).
–Devlet, il özel idareleri, belediye ve diğer kamu tüzel kişileri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, sendikalar, dernekler, vakıflar, kooperatifler ve bunların üst kuruluşlarının payı ve kontrol gücü olduğu şirketler; anonim şirket halinde kurulan tarım ürünleri lisanslı depo şirketleri ile Umumi Mağazacılık Kanunu hükümleri uyarınca anonim şirket şeklinde kurulan mağazalar (bu Karara ekli (II) sayılı listede belirtilen ölçütlerin yarısı dikkate alınarak bunların en az ikisini karşılayanlar).
II Sayılı Liste:
1) Tek başına veya bağlı ortaklıklarıyla birlikte aşağıdaki üç ölçütten en az ikisini sağlayan sermaye şirketleri;
-Aktif büyüklüğü 150.000.000,00.-TL ve üstü Türk Lirası.
-Yıllık net satış hasılatı 200.000.000,00.-TL ve üstü Türk Lirası.
-Çalışan sayısı 500 ve üstü.
Sermaye şirketleri,II sayılı listede yer alan koşulların en az ikisini iki yıl üst üste taşımaları durumunda bağımsız denetime tabi olacaklardır. Dolayısıyla yukarıdaki KOBİ tanımına ve uygulamaya baktığımız zaman II sayılı listedeki kriterleri aşacak KOBİ yoktur denebilecek kadar az sayıdadır. Bu çerçevede değerlendirdiğimiz zaman KOBİ’lerin bağımsız denetime tabi olmayacaklarını söyleyebiliriz.
Kaynak:www.MuhasebeTR.com