KİRA GELİRİ ELDE EDENLER İÇİN BEYANNAME DÜZENLEME REHBERİ
Bu rehber, 2012 yılında, sahip oldukları mal ve hakları kiraya verenlere;
kira gelirine konu mal ve haklar, vergiden istisna kira tutarı, beyan edilen
kira gelirlerinden indirilecek giderler, kira ödemelerinde vergi kesintisi ve
ödenmesi gereken verginin hesaplanması konularında genel bilgiler sunmak
amacıyla hazırlanmıştır.
Rehberde, konut ve işyeri kira gelirinin hangi hallerde beyan edileceğine
ve kira gelirlerinin diğer gelir unsurları ile bir arada elde edilmesi halinde
beyan edilmesi gereken tutarın tespitine ilişkin açıklamalı örnekler de yer
almaktadır.
1. KİRA GELİRİ
Gelir Vergisi Kanununda belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi
karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade
edilmektedir ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır.
Gayrimenkul sermaye iradının mükellefi, kira gelirine konu mal ve
hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri ile
kiralanmış bir mal veya hakkın kiraya verilmesi durumunda kiracılarıdır.
2. KİRA GELİRİNE KONU MAL VE HAKLAR
Kira gelirine konu mal ve haklar, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde tanımlanmıştır. Bunlar;
• Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve
çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların
mütemmim cüzileri ve teferruatı,
• Voli mahalleri ve dalyanlar,
• Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve
teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,
• Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,
• Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti
farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile
sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve
bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül
veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı
gibi haklar,
• Telif hakları,
• Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları,
• Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat
ile bunların eklentileri
olarak ifade edilmektedir.
İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları ile telif
haklarının müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları
tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest
meslek kazancıdır.
Yukarıda yazılı mallar ve haklar, ticarî veya zirai bir işletmeye dahil
bulunduğu takdirde bunların iratları ticarî veya zirai kazancın tespitine ilişkin
hükümlere göre hesaplanır.
Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle
hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelir de gayrimenkul sermaye iradı
kabul edilir.
Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin
gelirleri de gayrimenkul sermaye iradı kabul edilir.
3. KİRA GELİRİNİN ELDE EDİLMESİ
Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmıştır. Tahsil
esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak
tahsil edilmiş olması gerekmektedir.
3.1. Kira Bedelinin Nakden Tahsil Edilmesi
Kira bedelinin nakden tahsil edilmesi, kiranın Türk parası veya yabancı
para ile ödenmesini ifade eder. Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayılır.
• Mükellefler tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen
kira bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılır.
Örneğin; 2009, 2010 ve 2011 yılları kira gelirleri topluca 2012 yılında
tahsil edilirse, 2012 yılının geliri olarak dikkate alınacaktır.
• Gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin
yapıldığı yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı olarak kabul
edilir.
Örneğin; 2012, 2013 ve 2014 yılları kira gelirleri topluca 2012 yılında
tahsil edilirse, her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilecektir.
Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilatın yapıldığı tarihteki
T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak gayri safi hasılat belirlenir.
3.2. Kira Bedelinin Ayni Olarak Tahsil Edilmesi
Kiranın ayni olarak alınması halinde, tahsil edilen kiralar Vergi Usul
Kanunu hükümlerine göre emsal bedeli ile paraya çevrilir.
3.3. Kiraya İlişkin Tahsilat ve Ödemelerin Belgelendirilmesi
Kira geliri elde edenler ile kiracıların;
• Konutlarda her bir konut için 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edilmesi
halinde,
• İşyerlerinde ise, miktar sınırlaması olmaksızın
kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya
posta idareleri tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etmesi zorunluluğu
bulunmaktadır.
Banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracı kılınmak
suretiyle, para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılmak
suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim
cetvelleri düzenlendiğinde, bu belgeler tevsik edici belge kabul edilecektir.
Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı
kapsamdadır.
Söz konusu zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, Vergi Usul
Kanununun mükerrer 355 inci maddesinin o yıl için belirlenen özel usulsüzlük
cezası miktarından az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın
% 5’idir.
4. KİRA BEDELİNİN HİÇ OLMAMASI VEYA DÜŞÜK
OLMASI
Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde, “emsal kira
bedeli” esas alınır. Buna göre;
• Gayrimenkulün bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması,
• Kiraya verilen gayrimenkulün kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük
olması
hallerinde emsal kira bedeli esası uygulanacaktır.
Kiraya verilen bina ve arazilerde emsal kira bedeli, varsa yetkili özel
makamlarca veya mahkemelerce saptanmış kira bedelidir. O bina ya da arazi
için kira takdiri veya tespiti yapılmamışsa emsal kira bedeli, emlak vergisi
değerinin % 5’idir.
Bina veya arazi dışında kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunların
maliyet bedelinin %10’udur. Bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanununun
servetlerin değerlemesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin
% 10’udur.
Örnek: Senem ÖZCAN, 2012 yılında emlak vergisi değeri 240.000
TL olan bir apartman dairesini bedelsiz olarak arkadaşının kullanımına
bırakmıştır.
Bu durumda, mükellefin kira geliri elde etmediği halde, emsal kira bedeli
hesaplaması ve bulunacak tutar kadar kira geliri elde etmiş sayılması gerekmektedir.
Emsal Kira Bedeli: 240.000 x % 5= 12.000 TL olacaktır. Bu tutar, beyan
edilmesi gereken gelir olarak dikkate alınacaktır.
Aşağıda belirtilen hallerde ise emsal kira bedeli esası uygulanmaz:
• Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak
başkalarının ikametine bırakılması,
• Binaların mal sahiplerinin çocuklarının, anne ve babalarının veya
kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi, (Ancak, bu kimselerin her
birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnız
birisi için emsal kira bedeli hesaplanmaz. Örnek olarak, mal sahibi baba,
çocuğunun ikametine iki adet gayrimenkul tahsis etmişse sadece bir adet
gayrimenkul için emsal kira bedeli hesaplanmayıp diğeri için emsal kira
bedeli hesaplanacaktır.)
• Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet
etmesi,
• Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve
belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalar.
5. KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA UYGULAMASI
Konut kira geliri elde eden kişilerin, yıllık olarak tespit edilen istisna
tutarının (2012 yılı için istisna tutarı 3.000 TL) altında kira geliri elde etmeleri
halinde vergi dairesinde mükellefiyet kaydı açtırmasına ve beyanname
vermesine gerek bulunmamaktadır.
İstisna tutarının üzerinde konut kira geliri elde edilmesi halinde ise
yıllık beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarının düşülmesi
gerekmektedir.
İstisna uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen
gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusudur.
Örneğin, konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi
halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanır. İşyeri kira gelirine istisna
uygulanmaz. (Bakınız Örnek 4)
Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan
etmek zorunda olanlar, 3.000 TL’lik istisnadan yararlanamazlar.
• Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde
edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için (2012 yılı
için) 3.000 TL’lik istisna ayrı ayrı uygulanacaktır.
• Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı
yararlanacaktır.
Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde,
istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.
(Bakınız Örnek 8)
6. KİRA GELİRİNİN TESPİTİNDE İNDİRİLECEK
GİDERLER
Kira gelirinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin safi tutarı iki farklı
şekilde tespit edilebilmektedir.
• Götürü Gider Yöntemi (Hakları kiraya verenler hariç)
• Gerçek Gider Yöntemi
Götürü veya gerçek gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların tümü için
yapılır. Bunlardan bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için götürü gider
yöntemi seçilemez.
Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek
gider yöntemine dönemezler.
6.1. Götürü Gider Yönteminde Gider İndirimi
Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, kira gelirlerinden istisna
tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 25’i oranındaki götürü gideri
gerçek giderlere karşılık olmak üzere indirebilirler. Hakları kiraya verenler,
götürü gider yöntemini uygulayamazlar. (Örnek olarak, işyeri kira geliri
ile birlikte hak kira geliri de elde eden mükellefler, verecekleri gelir vergisi
beyannamelerinde hak kira geliri yer aldığından dolayı gerçek gider yöntemini
seçmek zorundadırlar.)
6.2. Gerçek Gider Yönteminde İndirilecek Giderler
Gerçek gider yönteminin seçilmesi durumunda, brüt kira geliri tutarından
aşağıdaki giderlerin gerçek tutarları indirilebilir.
• Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için ödenen
aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,
• Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile
orantılı olan idare giderleri,
• Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri,
• Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara harcanan
borçların faiz giderleri,
• Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından
itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i (İktisap bedelinin % 5’i
tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanacak, indirilmeyen kısım gider fazlalığı sayılmayacaktır. 2008 yılından
önce iktisap edilen konutlar için indirimden yararlanılması mümkün
bulunmamaktadır.)
İktisap bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim, sadece konut olarak
kiraya verilen bir adet gayrimenkul için uygulanacaktır.
İşyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller % 5’lik gider indiriminden yararlanamayacaktır.
• Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle
kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma
payları,
• Amortismanlar,
• Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için yapılan onarım
giderleri ile bakım ve idame giderleri,
• Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve
diğer gerçek giderler,
• Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları
konut veya lojmanların kira bedeli, (İndirilmeyen kısım gider fazlalığı
sayılmayacaktır.)
Türkiye’de yerleşik olmayan mükelleflerin (Çalışma veya oturma izni
alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları
dahil), yabancı ülkelerde ödedikleri kira bedelleri Türkiye’de elde edilen kira
gelirinden gider olarak indirim konusu yapılamaz.
• Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna veya
ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar.
Gerçek gider yöntemini seçen mükelleflerin, yaptıkları giderlerle
ilgili belgeleri ilgili bulundukları yılı takip eden yıldan başlayarak
5 yıl süresince saklamaları ve vergi dairesince istendiğinde ibraz
etmeleri gerekmektedir.
6.2.1. Gerçek Gider Yönteminde İstisnadan Yararlanılması
Halinde İndirilecek Giderin Hesaplanması
Gerçek gider yönteminin seçilmesi ve konut kira gelirlerine uygulanan
istisnadan yararlanılması durumunda, gerçek gider tutarının istisnaya isabet
eden kısmı, gayri safi hasılattan indirilemeyecektir.
Vergiye tabi hasılata isabet eden indirilebilecek gider kısmı aşağıdaki
formül kullanılarak hesaplanabilir.
İndirilebilecek Gider = Toplam Gider x Vergiye Tabi Hasılat*
Toplam Hasılat
(*) Vergiye Tabi Hasılat = Toplam Hasılat – Konut Kira Geliri
Örnek: Ayşegül GÜÇLÜKAYA, sahibi olduğu konutu 2012 yılında kiraya
vermiş olup, 15.000 TL kira geliri elde etmiştir. Başka geliri bulunmayan
mükellef gayrimenkulü ile ilgili olarak, 3.500 TL harcama yapmış olup, gerçek
gider yöntemini seçmiştir.
Mükellefin gerçek gider olarak indirebileceği tutar, 3.500 TL tutarındaki
toplam giderin vergiye tabi hasılata isabet eden kısmı kadar olacaktır.
Vergiye Tabi Hasılat = 15.000 – 3.000 = 12.000 TL
İndirilebilecek Gider = (3.500 x 12.000) / 15.000 = 2.800 TL
7. ZARAR DOĞMASI HALİ
Gayrimenkul sermaye iradına konu olan sermayenin kendisinde meydana
gelen eksilmeler zarar sayılmaz ve iradın gayri safi miktarının tespitinde gider
olarak kabul edilmezler.
Gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının hesabında giderlerin fazlalığı
dolayısıyla doğan zararlar, beş yılı geçmemek üzere gelecek yıllarda elde
edilen kira gelirlerinden gider olarak düşülebilir. Bu durumun iki istisnası
vardır:
• Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konut
veya lojmanların kira bedellerini indirim konusu yapmaları durumunda bir
zarar doğması halinde, bu zararın gelecek yıllarda elde edilen gayrimenkul
sermaye iradından indirim konusu yapılması söz konusu değildir.
• Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkule ait hasılattan indirim
konusu yapılan iktisap bedelinin % 5’i oranındaki tutarın indirilemeyen
kısmı gider fazlalığı olarak dikkate alınamaz.
8. KİRA ÖDEMELERİNDE VERGİ KESİNTİSİ
Gayrimenkul sermaye iradına konu olan mal ve hakları kiralayan Gelir
Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar, kira
ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi (tevkifat) yapmak zorundadırlar.
Kiracı olan bu kişi ve kuruluşlar, yaptıkları kira ödemelerinin brüt tutarı
üzerinden % 20 oranında gelir vergisi kesintisi yapmak zorundadırlar.
Bu vergi kesintisi, gelecek aylara veya yıllara ait olmak üzere peşin
ödenen kira bedeli üzerinden de yapılacaktır. Örneğin; 3 aylık veya 1 yıllık
işyeri kirası peşin tahsil edildiğinde, bu durumda peşin tahsil edilen kiranın
tamamı vergi kesintisine tabi tutulacaktır.
Kiracı, basit usulde vergilemeye tabi bir mükellef ise, vergi kesintisi
yapma yükümlülüğü bulunmadığından, kira ödemesi üzerinden
vergi kesintisi yapmayacaktır.
Kiraya verilen gayrimenkulün hem konut hem de işyeri olarak kullanılması
halinde ise; kiralanan yerin tamamı veya bir kısmı işyeri olarak kullanıldığı
sürece, kira bedelinin tamamı vergi kesintisine tabi olacaktır.
9. KİRA GELİRİNİN BEYANI
Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan
mükelleflerden;
• Bir takvim yılı içinde elde ettiği konut kira geliri, istisna tutarını (2012
yılı için 3.000 TL) aşanlar,
• İşyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, kira gelirlerinin brüt tutarı beyanname verme sınırını (2012 yılı için 25.000 TL)
aşanlar, (Bakınız Örnek 4)
(Beyanname verme sınırı olan 25.000 TL’nin aşılıp aşılmadığının
tespitinde, gelir vergisi kesintisine tabi brüt kira gelirleri ile konut kira gelirinin
gelir vergisinden istisna edilen tutarı aşan kısmı birlikte dikkate alınacaktır.)
• Bir takvim yılı içinde mal ve hakların kiralanmasından elde edilen
gelirlerden kesinti ve istisna uygulamasına konu olmayan ve tutarı
beyanname verme sınırını (2012 yılı için 1.290 TL) aşanlar
(BakınızÖrnek:7) yıllık beyanname vereceklerdir.
Vergi kesintisine ve istisna uygulamasına konu olmayan kira gelirlerinin
beyanında (Örneğin, basit usuldeki mükellefe kiraya verilen işyerinden elde
edilen kira gelirlerinde olduğu gibi), 1.290 TL’lik tutar bir istisna olmayıp,
beyanname verme sınırıdır. Bu tutarı aşan bir işyeri kira geliri olduğunda
tamamı beyan edilecektir.
Aile bireylerinin her birinin sahip oldukları mal ve haklardan elde ettikleri
kira gelirleri için kendi adlarına ayrı ayrı beyanname vermeleri gerekmektedir.
Beyanname, geliri elde eden aile bireyi adına düzenlenerek imzalanacaktır.
Küçük ve kısıtlıların mükellef olması durumunda bunlar adına verilecek
olan yıllık gelir vergisi beyannamesi veli, vasi veya kayyum tarafından
imzalanır.
Mal ve haklara hisseli olarak sahip olunması halinde, her ortağın sadece
kendi hissesine karşılık gelen kira gelirlerini beyan etmesi gerekmektedir.
(Bakınız Örnek:5)
10. YILLIK BEYANNAMEYE DAHİL EDİLEN GELİRLERDEN
YAPILACAK İNDİRİMLER
Yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlere ilişkin indirimler Gelir Vergisi
Kanunu ile diğer kanunlarda belirtilmiştir. Gelir vergisi matrahının tespitinde
gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıda belirtilen
indirimlerin yapılabilmesi için yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin
bulunması ve yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması
gerekmektedir.
Buna göre indirim konusu yapılabilecek bazı hususlar şunlardır:
1. Şahıs sigorta şirketlerine ödenen primler ile bireysel emeklilik sistemine
ödenen katkı payları,
2. Eğitim ve sağlık harcamaları,
3. Bağış ve yardımlar,
4. Sponsorluk harcamaları,
5. Doğal afetler ile ilgili ayni ve
nakdi bağışlar,
6. Türkiye Kızılay Derneğine ve
Türkiye Yeşilay Cemiyetine
makbuz karşılığı yapılan nakdi
bağış ve yardımlar,
7. Bireysel Katılım Yatırımcısı
İndirimi (6327 sayılı Kanunla
Gelir Vergisi Kanununa eklenen
Geçici 82. maddeye göre
yapılacak indirim)
8. Eskişehir 2013 Türk Dünyası
Kültür Başkenti Hakkında
Kanuna göre kurulan Ajans ile EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan her
türlü nakdî ve ayni bağış ve yardımlar,
9. Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar.
10.1. Şahıs Sigorta Şirketlerine Ödenen Primler ile Bireysel
Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Payları
Yıllık beyanname veren mükellefler, vergi matrahlarının tespitinde
bireysel emeklilik sistemine ödedikleri kendisine, eşine ve küçük çocuklarına
ait katkı payının beyan edilen gelirin % 10’una kadar olan kısmını gelir vergisi
matrahlarının tespitinde indirim konusu yapabileceklerdir. Bireysel emeklilik
dışında kalan şahıs sigortaları için ödenen primlerin ise beyan edilen gelirin %
5’ine kadar olan kısmı matrahın tespitinde indirim konusu yapılacaktır. İndirim
konusu yapılacak tutarın hesaplamasında beyan edilen gelir olarak beyana tabi
geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan mükellefler için yıllık
gelir vergisi beyannamesinin safi irat satırında yer alan tutar esas alınacaktır.
Bireysel emeklilik sistemi ile diğer şahıs sigortaları için ödenen katkı payı
ve primlerin birlikte olması halinde matrahtan indirim konusu yapılabilecek
tutar beyan edilen gelirin % 10’u ile sınırlı olacaktır. Bu durumda şahıs sigorta
primleri için % 5 oranındaki sınır ayrıca aranacaktır. Diğer taraftan, indirim
konusu yapılacak prim, aidat ve katkı paylarının toplamı, asgari ücretin yıllık
brüt tutarını aşamaz (2012 yılı gelirlerine ilişkin olarak kullanılacak olan
asgari ücretin yıllık brüt tutarı 10.962 TL’dir).
10.2. Eğitim ve Sağlık Harcamaları
Aşağıda belirtilen şekilde
yapılan eğitim ve sağlık
harcamaları beyan edilen gelirin
% 10’unu aşmaması şartıyla
yıllık beyanname ile bildirilecek
gelirlerden indirilir.
• Eğitim ve sağlık harcamaları
Türkiye’de yapılmalıdır.
• Gelir veya kurumlar vergisi
mükellefi olan gerçek veya
tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmelidir.
• Söz konusu harcamalar mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına
ilişkin olmalıdır.
İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplamasında gayrisafi hasılattan
giderler düşüldükten, geçmiş yıl zararları ve indirimler düşülmeden önceki
safi irat esas alınacaktır.
10.3. Bağış ve Yardımlar
10.3.1. Sınırlı İndirilecekler
Gelir vergisi mükellefleri, Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel
idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar
Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek
gelirin % 5’ini (kalkınmada öncelikli yöreler kapsamındaki illerde zikredilen
kurum/kuruluş, dernek veya vakıflara yapılan bağış ve yardımların yıllık
toplamı beyan edilecek gelirin % 10’unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında
yaptıkları bağış ve yardımları yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerinden
indirim konusu yapabilirler.
10.3.2. Sınırsız İndirilecekler
a) Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere
ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli
yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile
çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi
ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak
ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi
verilen tesislerin inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası
için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin
faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış
ve yardımların tamamı beyan edilen gelirden indirilebilecektir.
Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu ve diğer tesisler ile mülki idare
amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılan ibadethane ve Diyanet İşleri
Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin yapımı veya bu
tesislerin faaliyetlerine devam edebilmeleri için yapılan bağış ve yardımların
(harcamaların) herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın vergi matrahının
tespitinde dikkate alınabilmesi
için bu bağış ve yardımların
genel bütçeye dahil daireler, özel
bütçeli kamu idareleri, il özel
idareleri, belediyeler, köylere
yapılması gerekmektedir. Ayrıca,
mülki idare amirlerinin izni ve
denetimine tabi olarak yaptırılan
ibadethaneler ve/veya Diyanet
İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin inşası
veya faaliyetine devam etmesine yönelik yapılan bağış ve yardımların; anılan
amaçlarla kurulmuş bulunan vakıf veya derneklere de yapılması mümkündür.
b) Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek
ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde
bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet
bedellerinin tamamı beyan edilecek gelirden indirilebilecektir.
c) Genel ve özel bütçeli
kamu idareleri, il özel idareleri,
belediyeler, köyler, kamu yararına
çalışan dernekler, Bakanlar
Kurulunca vergi muafiyeti
tanınan vakıflar ve bilimsel
araştırma faaliyetinde bulunan
kurum ve kuruluşlar tarafından
yapılan ya da Kültür ve Turizm
Bakanlığınca desteklenen veya
desteklenmesi uygun görülen
çalışmalara ilişkin harcamalar ile bu amaçla yapılan her türlü bağış ve
yardımların tamamı beyan edilen gelirden indirim konusu yapılabilecektir.
10.4. Sponsorluk Harcamaları
3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun ile 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve
Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının;
• Amatör spor dalları için
tamamı,
• Profesyonel spor dalları
için % 50’si
yıllık beyanname ile
bildirilecek gelirlerden indirim
konusu yapılabilecektir.
10.5. Doğal Afetler ile
İlgili Ayni ve Nakdi Bağışlar
Bakanlar Kurulunca
yardım kararı alınan doğal
afetler dolayısıyla Başbakanlık
aracılığıyla makbuz karşılığı
yapılan ayni veya nakdi
bağışların tamamı indirim
konusu yapılabilecektir.
10.6. Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine
Makbuz Karşılığı Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlar
İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay
Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı
indirim konusu yapılabilecektir.
10.7. Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Hakkında
Kanuna göre kurulan Ajans ile EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan
her türlü nakdî ve ayni bağış ve yardımlar
Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Hakkında Kanuna göre
kurulan Ajansa ve EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan her türlü nakdî ve
ayni bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı indirim konusu
yapılabilecektir.
10.8. Diğer Kanunlara Göre Tamamı İndirilecek Bağış ve
Yardımlar
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa,Türkiye Bilimsel
ve Teknik Araştırma Kurumunun Kuruluşu Hakkındaki Kanuna, Sosyal
Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununa, Atatürk Kültür, Dil ve
Tarih Yüksek Kurumu Kanununa, Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı
Kanununa, Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununa
ve İlköğretim ve Eğitim Kanununa göre yapılan ayni/nakdi bağışların ve
yardımların tamamı indirilebilecektir.
Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya
yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa
mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine
göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek değeri esas alınır.
11. BEYANNAMENİN VERİLME ZAMANI VE YERİ
Mükelleflerin, 1 Ocak 2012 – 31 Aralık 2012 dönemine ait beyana
tabi gayrimenkul sermaye iradı gelirleri için 2013 yılının MART ayının
1’inci gününden 25 inci günü akşamına kadar beyannamelerini vermeleri
gerekmektedir.
Beyanname verme süresinin son gününün resmi tatil gününe rastlaması
halinde, tatilden sonraki ilk iş gününün tatil saatine kadar beyanname
verilebilir.
Beyanname; normal (adi) posta ile veya özel dağıtım şirketleri aracılığıyla
gönderilirse, vergi dairesine ulaştığı tarihte, taahhütlü posta ile gönderilmiş
ise zarfın üzerindeki postaya veriliş tarihinde verilmiş sayılır.
Takvim yılı içinde ülkeyi terk edenler, yurt dışına çıkma tarihinden önceki
15 gün içinde beyanname vermek zorundadırlar. Ölüm halinde ise beyanname
ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde mirasçılar tarafından verilir.
Beyanname, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir.
Mükellefler normal olarak ikametgâhlarının bulunduğu yerin vergi dairesine
bağlıdırlar.
Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan
mükellefler, istemeleri halinde vergi dairesinden alacakları kullanıcı kodu,
parola ve şifreyi kullanmak suretiyle yıllık gelir vergisi beyannamelerini
elektronik ortamda doğrudan kendileri gönderebilecekleri gibi elektronik
beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları aracılığıyla da
gönderebileceklerdir.
Sadece kira geliri elde eden 60 yaş üzeri mükellefler ile engelli
mükelleflerden yaşlılığı, engeli veya hastalığı nedeniyle vergi dairesine
gidemeyecek durumda olanların, bağlı oldukları vergi dairesini veya
Vergi İletişim Merkezini (VİMER) arayarak randevu almaları
halinde adreslerine gidilerek beyannamelerini doldurmalarına
yardımcı olunacaktır.
12. ÖNCEDEN HAZIRLANMIŞ KİRA BEYANNAME
SİSTEMİ
Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi; kira geliri elde eden
mükelleflerin MERNİS, banka, PTT, sigorta şirketleri, tapu gibi kurum ve
kuruluşlardan Başkanlığımız veri tabanına aktarılan bilgileri kullanılarak,
beyannamelerin Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından önceden hazırlandığı ve
internet ortamında mükelleflerin onayına sunulduğu bir sistemdir.
Sistemden sadece kira geliri elde edenler faydalanabilmektedir. Sistem
sadece 2011 ve takip eden yıllarda elde edilen kira geliri beyannameleri için
hazırlanmıştır. Sisteme;
• İnternet Vergi Dairesi şifresi kullanılarak, (Şifre yoksa, herhangi bir vergi
dairesine kimlikle başvurularak ücretsiz olarak alınabilir.) veya
• Kişiye özel hazırlanmış güvenlik soruları cevaplanarak giriş yapılabilir.
Kira geliri yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar da bu
sistemden yararlanabilmektedir. Bu bakımdan, vergi dairesinde mükellefiyet
kaydı bulunmadığında, internet vergi dairesinde hazırlanan kira beyannamesi
elektronik ortamda onaylandığı anda, şahıs adına vergi dairesinde mükellefiyet
tesisi ve vergi tahakkuku işlemleri otomatik olarak gerçekleştirilmektedir.
Onaylanan kira beyanına ilişkin ödemeler anlaşmalı bankalardan veya tüm
vergi dairelerinden yapılabilir. Ayrıca internet bankacılığı kullanılarak da
vergi borcu ödenebilir.
Sistemi kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır.Beyannameler vergi
dairesine gidilerek elden veya internet ortamında (E-Beyanname Düzenleme
Programı) da verilebilir.
Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemine erişim ve
uygulama hakkında detaylı bilgiye Gelir İdaresi Başkanlığının
www.gib.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
13. KİRA GELİRİ ELDE EDİLDİĞİ HALDE BEYANNAME
VERİLMEMESİ VEYA EKSİK BEYAN EDİLMESİ
• Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez veya eksik beyan
edilirse, 2012 yılı için 3.000 TL’lik istisnadan yararlanılamaz. Ancak,
idarece herhangi bir tespit yapılmadan önce, süresinde beyan edilmeyen
veya süresinde verilen beyannamede yer almayan konut kirası gelirlerini,
süresinden sonra verilen beyanname ile beyan edenler söz konusu
istisnadan yararlanabilirler.
• Geçmiş takvim yıllarına ait kira gelirlerini ilgili beyan döneminde hiç
beyan etmeyen veya eksik beyan eden kira geliri sahiplerinin bu gelirlerini,
Vergi Usul Kanununda yer alan Pişmanlık ve Islah hükümlerinden
yararlanarak beyan etmeleri de mümkündür. Vergi dairesinin bilgisine
girmeden önce, vergi dairesine kendiliğinden dilekçe ile bildirilmesi ve
dilekçenin verildiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde hiç verilmemiş
beyannamenin verilmesi ya da eksik veya yanlış yapılan vergi
beyanının düzeltilmesi ve ödeme süresi geçmiş verginin aynı sürede
ödenmesi halinde bu mükellefler de konut istisnasından yararlanacak
ve gecikmeden dolayı adlarına vergi ziyaı cezası kesilmeyecektir. Bu
mükellefler hakkında pişmanlık zammı uygulanacak ve birinci
derece bir kat usulsüzlük cezası kesilecektir.
• Beyan edilmesi gereken kira gelirinin bildirilmemesi halinde, mükellef
adına iki kat birinci derece usulsüzlük cezası kesilir ve gelir takdir
komisyonunca takdir edilir. Takdir edilen gelir üzerinden, gelir vergisi ile
vergi ziyaı cezası hesaplanır. Vergi ziyaı cezası iki kat olarak kesilen
usulsüzlük cezası ile kıyaslanıp miktar itibariyle en ağırı uygulanır.
Ayrıca gecikilen her ay için gecikme faizi talep edilir.
• Bu şekilde tahakkuk eden vergi, ceza ve gecikme faizinin tahakkuk
tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir. Ödenmediği
takdirde, vergi dairesince ayrıca her ay için ayrı ayrı gecikme zammı
hesaplanmak suretiyle cebren tahsil yoluna gidilir. Ay kesirlerine isabet
eden gecikme zammı günlük olarak hesap edilir.
14. 2012 YILI GELİRLERİNE UYGULANACAK VERGİ
TARİFESİ
Gelir Vergisi Kanununa göre 2012 yılında elde edilen gelirlere aşağıda
yer alan vergi tarifesi uygulanarak gelir vergisi hesaplanır.
10.000 TL’ye kadar % 15
25.000 TL’nin 10.000 TL’si için 1.500 TL, fazlası % 20
58.000 TL’nin 25.000 TL’si için 4.500 TL (ücret gelirlerinde 88.000
TL’nin 25.000 TL’si için 4.500 TL), fazlası % 27
58.000 TL’den fazlasının 58.000 TL’si için 13.410 TL (ücret gelirlerinde
88.000 TL’den fazlasının 88.000 TL’si için 21.510 TL), fazlası % 35
Not: Kira gelirleri ile birlikte ücret gelirlerinin de beyan edilmesi ve beyan edilen gelir
tutarının (2012 yılı için) 58.000 TL’yi aşması halinde, gelir vergisi, 25.02.2011 tarihli ve 75 sıra
nolu Gelir Vergisi Sirkülerinde yapılan açıklamalara göre hesaplanacaktır.
15. VERGİNİN ÖDENMESİ
Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisi MART ve TEMMUZ
aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir. Hesaplanan vergi;
• Mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine,
• Bağlı olunan vergi dairesindeki hesabın bildirilmesi şartıyla diğer vergi
dairelerine,
• Tahsile yetkili banka şubelerine ödenebilir.
Ödeyeceğiniz gelir vergisini www.gib.gov.tr adresindeki
“Hesaplamalar ” bölümünden yararlanarak öğrenebilirsiniz.
(www.gib.gov.tr →Ana Sayfa→ İnternet Vergi Dairesi →
Hesaplamalar →GMSİ)
16. KİRA GELİRLERİNİN BEYANINA İLİŞKİN ÖRNEKLER
Örnek 1: Kerem UZUNYAYLA, 2012 yılında tamamı tevkif yoluyla
vergilendirilmiş 18.000 TL işyeri kira geliri ve 20.000 TL mevduat faizi ile
birlikte konut olarak kiraya verdiği dairesinden 2.700 TL kira geliri elde
etmiştir.
İşyeri Kira Geliri (Brüt) 18.000 TL
Konut Kira Geliri 2.700 TL
Mevduat Faizi 20.000
• Tevkif yoluyla vergilendirilen 20.000 TL mevduat faizi geliri, tutarı ne
olursa olsun beyan edilmeyecektir.
• Konut kira gelirinden 3.000 TL’lik istisna düşülecek olup, kalan tutar
beyan edilecektir. Örnekte, istisna haddinin altında konut kira geliri elde
edildiğinden beyan edilmeyecektir.
• Tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş işyeri kira geliri olan 18.000 TL
ise 25.000 TL’lik beyan sınırını aşmadığından yıllık beyanname ile beyan
edilmeyecektir.
Örnek 2: Kemal YILDIZ, dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu
2012 yılında 15.000 TL kira
geliri elde etmiştir.
Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, ger-
çek gider yöntemini seçmiş
olup, bu konut ile ilgili ger-
çek giderleri toplamı 4.000
TL’dir.
(Gerçek gider usulünü
seçen mükellefler, vergiden istisna edilen kısma
isabet eden giderleri
hasılatlarından gider olarak
indiremeyecekler, sadece vergiye tabi hasılata isabet eden giderleri indirebileceklerdir. Bunun için toplam gider tutarının vergiye tabi hasılata isabet
eden kısmının hesaplanması gerekir. Vergiye tabi hasılata isabet eden gider
aşağıdaki formüle göre hesaplanacaktır.)
Vergiye Tabi Hasılat = Toplam Hasılat – Konut Kira Geliri İstisnası
= 15.000 – 3.000 = 12.000 TL
İndirilebilecek Gider = Toplam Gider x Vergiye Tabi Hasılat
Toplam Hasılat
=
4.000 x 12.000
= 3.200 TL
15.000
Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi
hesaplanacaktır.
Gayrisafi İrat Toplamı 15.000 TL
Vergiden İstisna Tutar 3.000 TL
Kalan (15.000 – 3.000) 12.000 TL
İndirilebilecek Gerçek Gider Tutarı 3.200 TL
Vergiye Tabi Gelir (12.000 – 3.200) 8.800 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 1.320 TL
Damga Vergisi 39,65 TL
Örnek 3: Elif HAKTAŞ, 2012 yılında dairesini konut olarak kiraya
vermesi sonucu 18.000 TL kira geliri elde etmiştir.
Beyana tabi başka geliri bulunmayan mükellef, götürü gider yöntemini
seçmiştir.
Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi
hesaplanacaktır.
Gayrisafi İrat Toplamı 18.000 TL
Vergiden İstisna Tutar 3.000 TL
Kalan (18.000 – 3.000) 15.000 TL
%25 Götürü Gider (15.000 x %25) 3.750 TL
Vergiye Tabi Gelir (15.000 – 3.750) 11.250 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 1.750 TL
Damga Vergisi 39,65 TL
Örnek 4: İsmail ERDOĞAN, 2012 yılında konut olarak kiraya verdiği
dairesinden 18.000 TL ve işyeri olarak kiraya verdiği dairesinden ise 32.000
TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden
6.400 TL tevkifat yapılmıştır.
Beyana tabi başka geliri bulunmayan mükellef, götürü gider yöntemini
seçmiştir.
Konut kira gelirinin istisnayı aşan tutarı ile işyeri kira geliri toplamı olan
(15.000+32.000=) 47.000 TL, 2012 yılı için beyan sınırı olan 25.000 TL’yi
aştığı için, tevkifata tabi tutulmuş olan işyeri kira geliri de konut kira geliri ile
birlikte beyan edilecektir.
Konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde,
istisna sadece konut kira gelirine uygulanır.
Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi
hesaplanacaktır.
Konut Kira Geliri 18.000 TL
Vergiden İstisna Tutar 3.000 TL
Kalan 15.000 TL
İşyeri Kira Geliri 32.000 TL
Gayrisafi İrat Toplamı (15.000 + 32.000) 47.000 TL
%25 Götürü Gider (47.000 x %25) 11.750 TL
Vergiye Tabi Gelir (47.000-11.750) 35.250 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 7.267,50 TL
Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler 6.400 TL
Ödenecek Gelir Vergisi 867,50 TL
Damga Vergisi 39,65 TL
Örnek 5: Sevilay GÜNEŞ ve eşi Yılmaz GÜNEŞ, 2012 yılında ayrı
ayrı 1/2 hissesine sahip oldukları dairelerini konut olarak kiraya vermeleri
sonucu, 24.000 TL kira geliri elde etmişlerdir.
Sevilay GÜNEŞ ayrıca 2012 yılında işyeri olarak kiraya verdiği
gayrimenkulünden 13.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen
kira bedeli üzerinden 2.600 TL gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır.
Yılmaz GÜNEŞ aynı zamanda avukatlık faaliyetinden dolayı 2012 yılında
72.000 TL serbest meslek kazancı elde etmiştir. Yıl içinde serbest meslek
kazancından 14.400 TL tevkifat yapılmıştır.
Her iki mükellef de götürü gider yöntemini seçmiştir.
Mükelleflerin kira gelirlerine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi
hesaplanacaktır.
Sevilay GÜNEŞ’in Beyanı:
Örnekte kiraya verilen konut 1/2 hisseli olduğundan elde edilen 24.000
TL kira gelirinin (24.000/2) 12.000 TL’sini Sevilay GÜNEŞ, 12.000 TL’sini
de Yılmaz GÜNEŞ ayrı ayrı beyan edecektir.
Sevilay GÜNEŞ’in gelir vergisi tevkifatına tabi tutulan işyeri kira geliri
13.000 TL ile hissesine düşen konut kira gelirinin gelir vergisinden istisna
tutarı aşan kısmı (12.000 –3.000=) 9.000 TL birlikte dikkate alındığında
(13.000+9.000=) 22.000 TL 2012 yılı için beyanname verme sınırı olan 25.000
TL’yi aşmadığından, işyeri kira geliri beyannameye dahil edilmeyecek olup,
sadece hissesine düşen 12.000 TL konut kira geliri beyan edilecektir.
Gayrisafi İrat Toplamı 12.000 TL
Vergiden İstisna Tutar 3.000 TL
Kalan (12.000 – 3.000) 9.000 TL
%25 Götürü Gider (9.000 x %25) 2.250 TL
Vergiye Tabi Gelir (9.000 – 2.250) 6.750 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 1.012,50 TL
Damga Vergisi 39,65 TL
Yılmaz GÜNEŞ’in Beyanı:
Yılmaz GÜNEŞ, konut olarak kiraya verilen daireden hissesine düşen
kira geliri 12.000 TL’dir.
Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek
zorunda olan mükellefler, 3.000 TL’lik konut kira geliri istisnasından
yararlanamazlar.
Mükellef, gerçek usulde gelir vergisine tabi serbest meslek erbabı
olduğundan, konut kira geliri istisnasından yararlanamayacaktır. Yıllık gelir
vergisi beyannamesinde serbest meslek kazancıyla birlikte kira gelirini de
beyan etmek zorundadır.
Konut Kira Geliri 12.000 TL
%25 Götürü Gider (12.000 x %25) 3.000 TL
Safi İrat 9.000 TL
Serbest Meslek Kazancı 72.000 TL
Beyan Edilen Gelirler Toplamı (72.000+9.000) 81.000 TL
Vergiye Tabi Gelir 81.000 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 21.460 TL
Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler 14.400 TL
Ödenecek Gelir Vergisi 7.060 TL
Damga Vergisi 39,65 TL
Örnek 6: Ahmet KARACAN,
sahibi olduğu iki daireyi konut olarak
kiraya vermesi sonucunda 2012
yılında toplam 48.000 TL kira geliri
elde etmiştir. Mükellef, 12.04.2012
tarihinde Sağlık Bakanlığına bağlı bir
hastaneye 5.000 TL ve 23.10.2012
tarihinde kamuya ait bir yetiştirme
yurduna 8.000 TL nakit olarak
bağışta bulunmuştur.
Beyana tabi başka geliri
bulunmayan mükellef, götürü gider
yöntemini seçmiştir.
Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi
hesaplanacaktır.
Gayrisafi İrat Toplamı 48.000TL
Vergiden İstisna Tutar 3.000 TL
Kalan (48.000 – 3.000) 45.000 TL
%25 Götürü Gider (45.000 x %25) 11.250 TL
Safi İrat (45.000 – 11.250) 33.750 TL
Okul, Yurt ve Sağlık Tesisleri İçin Yap. Bağış ve
Yardımlar* 13.000 TL
Vergiye Tabi Gelir (33.750 – 13.000) 20.750 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 3.650 TL
Damga Vergisi 39,65 TL
(*) Okul, yurt, sağlık tesisleri ve huzurevleri için genel ve özel bütçeli kamu idarelerine,
il özel idarelerine, belediyelere ve köylere yapılan bağış ve yardımların tamamı indirim konusu
yapılabilecektir. Bu nedenle örneğimizdeki, kamuya ait yetiştirme yurduna nakit olarak yapılan
8.000 TL ile Sağlık Bakanlığına bağlı bir hastaneye nakit olarak yapılan 5.000 TL ’nin tamamı
indirim konusu yapılabilecektir.
Örnek 7: Zerrin KILINÇ, sahibi bulunduğu işyerini 2012 yılında basit usulde
vergilendirilen bir mükellefe kiralamış ve 2.900 TL işyeri kira geliri elde
etmiştir.
Basit usuldeki mükelleflerden elde edilen ve vergi kesintisi ile istisna
uygulamasına tabi olmayan işyeri kira gelirlerinde, beyanname verme sınırı
1.290 TL’dir. Mükellefin, 2.900 TL tutarındaki işyeri kira gelirinin 2012 yılı
için beyanname verme sınırı olan 1.290 TL’yi aşması nedeniyle tamamı beyan
edilecektir.
Götürü gider yöntemini seçen mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi
aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
İşyeri Kira Geliri 2.900 TL
%25 Götürü Gider (2.900 x %25) 725 TL
Vergiye Tabi Gelir (2.900-725) 2.175 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 326,25 TL
Damga Vergisi 39,65 TL
Örnek 8: Celal DEMİRCİ, üç adet dairesini konut olarak kiraya vermesi
sonucu yıllık 12.000 TL, 7.000 TL ve 4.800 TL kira geliri elde etmiştir.
Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, götürü gider yöntemini
seçmiştir.
Mükellefin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
Mükellefin, 2012 yılında kiraya verdiği üç konuttan elde ettiği toplam
kira geliri:
12.000 + 7.000 + 4.800 = 23.800 TL’dir.
Birden fazla konuttan kira geliri elde edilmesi halinde istisna kira gelirleri
toplamına bir defa uygulanacaktır.
Konut Kira Geliri 23.800 TL
Vergiden İstisna Tutar 3.000 TL
Kalan (23.000-3.000) 20.800 TL
%25 Götürü Gider (20.800 x %25) 5.200 TL
Vergiye Tabi Gelir (20.800-5.200) 15.600 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 2.620 TL
Damga Vergisi 39,65 TL
17. BEYANNAMENİN DOLDURULMASINDA DİKKAT
EDİLECEK HUSUSLAR
Beyanname ve gelir elde edilen gayrimenkul sayısının beşten fazla olması
halinde kullanılacak ek föy;
• Beyanname bir örnek doldurulacaktır.
• Mavi veya siyah tükenmez kalem kullanılarak BÜYÜK MATBAA
HARFLERİ ile doldurulacaktır.
• Okunaklı bir şekilde silinti ve kazıntı yapılmadan düzenlenmesine özen
gösterilecektir.
• Rakamlar arasına herhangi bir işaret konulmayacaktır.
• Sayısal ifadeler romen rakamı ile yazılmayacaktır.
• Alfabetik karakterler sola, sayısal karakterler sağa yanaşık olarak
yazılacaktır.
• Gelir Vergisi Beyannamesi “Tablo-4”, “Gayrimenkul Sermaye İradına
İlişkin Belgeler” bölümünde yer alan, “Adres No” satırına;
“https://adres.nvi.gov.tr/Pages/Bildirim/Dogrulama/YerlesimYeriDogrulama.aspx”
internet sayfasından gayrimenkul adresine ilişkin 10 rakamlı numara
yazılacaktır.
• Kira geliri elde edilen gayrimenkulün hisseli olması durumunda, diğer
ortak/ortaklara ilişkin bilgilerin; Gelir Vergisi Beyannamesinin “Tablo-4”
“Gayrimenkul Sermaye İradına İlişkin Bilgiler” bölümündeki “Diğer
Ortakların” satırında yer alan “Pay Oranı”, “Adı-Soyadı/Unvanı”, “Vergi
Kimlik Numarası” kısımlarının doldurulması gerekmektedir.
• Elektronik ortamda beyanname verecek olan mükellefler beyannamelerini,
https://ebeyanname.gib.gov.tr adresinde yer alan kılavuza uygun olarak
dolduracaklardır.
VERGİNİZİ ÖDEYEBİLECEĞİNİZ ANLAŞMALI BANKALAR (*)
AKBANK T.A.Ş.,
AKTİF YATIRIM BANKASI A.Ş.,
ALBARAKA TÜRK KATILIM BANKASI A.Ş.,
ALTERNATİFBANK A.Ş.,
ANADOLUBANK A.Ş.,
ASYA KATILIM BANKASI A.Ş.,
CITIBANK A.Ş.,
DENİZBANK A.Ş.,
EUROBANK TEKFEN A.Ş.,
FİNANSBANK A.Ş.,
HSBC BANK A.Ş.,
ING BANK A.Ş.,
KUVEYT TÜRK KATILIM BANKASI A.Ş.,
ŞEKERBANK T.A.Ş.,
T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş.,
TEKSTİLBANK A.Ş.,
TURKISHBANK A.Ş.,
TURKLAND BANK A.Ş.,
TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş.,
TÜRKİYE FİNANS KATILIM BANKASI A.Ş.,
TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A.Ş.,
TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş.,
TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş.
T.C. POSTA VE TELGRAF TEŞKİLATI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
(PTT) **,
TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI T.A.O.,
YAPI VE KREDİ BANKASI A.Ş.,
*Vadesi geçmiş vergi borçlarının (Motorlu Taşıtlar Vergisi, Trafik İdari Para Cezası,
Motorlu Taşıt Araçlarına İlişkin Özel Tüketim Vergisi (Tescile Tabi Olanlar) hariç olmak üzere)
bankalar aracılığı ile ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.
**PTT işyerlerince sadece Trafik İdari Para Cezası, Geçiş Ücreti ve İdari Para Cezası
tahsilatı yapılmaktadır.
www.gib.gov.tr